Każdy sezon grzewczy trwający od września/ października do marca/ kwietnia związany jest z licznymi zgłoszeniami związanymi z pomiarem tlenku węgla. Dotyczy to zarówno domów wielorodzinnych jak i jednorodzinnych. Wiele razy związany jest z tragicznymi zdarzeniami dotyczącymi zatruciami tlenkiem węgla.

Przed sezonem grzewczym warto sprawdzić swoją instalację grzewczą. Możemy sami sprawdzić kratkę wentylacyjną, szczelność okien. Jednak dokładne sprawdzenie instalacji grzewczych należy do jednej z wielu usług wykonywanej przez specjalistów. Jeśli nie wiesz w jaki sposób to zrobić zadzwoń po fachowca, który sprawnie i dokładnie sprawdzi Twoją instalację.


Tlenek węgla jest bezbarwny, więc go nie zobaczysz

Co to jest tlenek węgla

Tlenek węgla inaczej CO, powszechnie używana nazwa- czad. Jest to bezwonny, bezbarwny i silnie trujący gaz lżejszy od powietrza dzięki czemu łatwo się miesza z powietrzem i szybko rozprzestrzenia. Trafia do organizmu człowieka poprzez układ oddechowy, a następnie wchłaniany jest do krwioobiegu.

Tlenek węgla w przypadku każdego człowieka wiąże się z hemoglobiną szybciej niż tlen doprowadzając do niedotlenienia tkanek co może wiązać się z uszkodzeniem mózgu oraz innych narządów wewnętrznych. W zależności od stężenia CO w powietrzu oraz czasu wdychania może wywołać różne objawy: mdłości, ból głowy, utrata przytomności, a w najgorszym przypadku może doprowadzić do śmierci.

Co roku straż pożarna dostaje kilka tysięcy zgłoszeń związanych z zatruciem tlenkiem węgla podczas, których poszkodowanych zostało około 2 tysięcy osób, a około 100 umiera. Według statystycznych badań tlenek węgla zajmuje trzecie miejsce zaraz po lekach i alkoholu.

Wystarczy niewiele, aby zmniejszyć ryzyko występowania zaczadzenia. Zainstaluj w domu/ mieszkaniu detektory czadu oraz regularnie serwisuj urządzenia i systemy grzewcze.

Jak powstaje tlenek węgla

Tlenek węgla powstaje przy niepełnym spalaniu paliw i materiałów palnych m.in. drewna, węgla, oleju opałowego, benzyny, nafty, propanu, butanu czy gazu ziemnego. Powstaje on przez brak odpowiedniej ilości tlenu podczas spalania. Główną przyczyną powstawania czadu przez nieodpowiednie spalanie jest wadliwe lub źle zamontowane urządzenia do ogrzewania i gotowania, silniki pojazdów, generatory spalinowe lub brak właściwej wentylacji pomieszczeń.

Szczelnie pozamykane okna, zaklejone kratki wentylacyjne w kuchni i łazience, drzwi łazienkowe bez otworów wentylacyjnych, brak kontroli przewodów kominowych i wentylacyjnych sprawiają, że mieszkanie może być niebezpieczne dla każdego z Twoich bliskich.


Kuchenki gazowe również wytwarzają tlenek węgla

Zagrożenie dla ludzi

Najbardziej narażonymi osobami na zatrucie są:

  • noworodki i niemowlęta- posiadają dodatkowo hemoglobinę płodową, która wiąże dwukrotnie więcej tlenku węgla niż hemoglobina dorosłego człowieka

  • dzieci

  • kobiety ciężarne

  • osoby starsze

  • osoby z wadami serca i chorobami układu oddechowego

Urządzenia emitujące tlenek węgla

Każdy sposób ogrzewania domu może narażać na zatrucie czadem. Do głównych instalacji grzewczych mogących wytwarzać tlenek węgla jest:

  • piec centralnego ogrzewania: gazowy, opalany drewnem, opalany węglem, opalany olejem opałowym

  • piec kaflowy

  • kominek

  • kuchenka gazowa

  • podgrzewacz wody

  • ogrzewacz i kuchenka na propan- butan

  • przydomowy garaż i urządzenia zasilane benzyną

Objawy zatrucia tlenkiem węgla

Podczas zatrucia mogą wystąpić różne objawy. Mają one głównie związek ze stężeniem tlenku węgla w powietrzu, który przedostaje się do organizmu:

  • 100 ppm- wypieki, lekki ból głowy

  • 200-300 ppm- ból głowy

  • 400-600 ppm- silny ból głowy, nudności, wymioty, zawroty głowy

  • 1100-1500 ppm- tętno i oddech przyspieszone, omdlenie, śpiączka, ataki drgawek

  • 5000- 10000 ppm- zatrzymanie oddychania, słabe tętno a nawet śmierć

Założony czujnik tlenku węgla uaktywni się jeśli wykryje określone stężenie gazu w określonym czasie:

  • 50 ppm: alarm w ciągu 60-90 minut

  • 100 ppm: alarm w ciągu 10-40 minut

  • 300 ppm: alarm w ciągu 3 minut

Każdy czujnik czadu ustawiony jest zgodnie z europejską normą tak, aby alarmy były wszczynane w zależności od stężenia i okresu występowania gazu. Unika się zakładania alarmów, które włączają się przy niskim stężeniu np. dym powstający podczas palenia papierosów.


Jeśli osoba jest nieprzytomna wezwij pogotowie ratunkowe i rozpocznij sztuczne oddychanie

Pomoc przy zatruciu tlenkiem węgla

Bardzo ważne jest, aby podjąć jak najszybciej kroki ratujące życie drugiemu człowiekowi. Pamiętaj o zasadach pierwszej pomocy podczas zatrucia czadem:

  • zapewnij poszkodowanemu dopływ świeżego i czystego powietrza

  • wynieś osobę na powietrze, z dala od czadu

  • rozluźnij poszkodowanemu ubranie, aby ułatwić mu dopływ tlenu do organizmu

  • jeśli poszkodowany nie oddycha niezwłocznie rozpocznij sztuczne oddychanie i masaż serca

Jak zapobiec zatruciu tlenkiem węgla

Każdy użytkownik odbiornika gazowego, pieca węglowego oraz kominka powinien w celu uniknięcia powstawania czadu powinien:

  • dokonać okresowego przeglądu instalacji wentylacyjnej i przewodów kominowych oraz ich czyszczenia

  • uchylić okno w trakcie użytkowania jakiegokolwiek źródła ognia (kuchenki gazowej lub węglowej, pieca gazowego)

  • nie zasłaniać otworów nawiewnych i kratek wentylacyjnych

  • podczas instalacji systemów grzewczych korzystać z usług osoby wykwalifikowanej, dzięki czemu może uzyskać potwierdzenie prawidłowego podłączenia instalacji oraz właściwej wentylacji pomieszczenia

  • używać technicznie sprawne urządzenia

  • stosować urządzenia, które posiadają deklarację zgodności

  • sprawdzić wentylację podczas wymiany okien na nowe, gdyż posiadają one lepszą szczelność i mogą pogarszać wentylację w mieszkaniu

  • okresowo sprawdzać kratki wentylacyjne w domu

  • wietrzyć pomieszczenie, w którym używane są urządzenia wytwarzające tlenek węgla

  • korzystać z detektorów tlenku węgla rozmieszczonych w całym domu (kuchnia, łazienka, sypialnia)

  • nie spalać węgla drzewnego w miejscach z ograniczoną wentylacją

  • nie pozostawiać odpalonego samochodu w garażu i innych miejscach zamkniętych

  • nie bagatelizować objawów problemów zdrowotnych m.in. bólów głowy, zawrotów, nudności i wymiotów, gdyż mogą być one pierwszym sygnałem zatrucia czadem

Urządzenia wykrywające tlenek węgla

W trosce o bezpieczeństwo własne jak i bliskich pomyśl o założeniu czujek gazu i dymu. Koszt takich urządzeń jest niski w porównaniu z korzyściami ratowania zdrowia lub życia ludzkiego.

Urządzenia te poprzez cykliczne sprawdzanie powietrza kontroluje jego jakość. Czujniki te posiadają optyczne i akustyczne możliwości informowania o powstałym niebezpieczeństwie. Urządzenia te możesz zamontować samodzielnie bez konieczności wzywania specjalistycznych firm.

Jeśli nie wiesz czy Twoje mieszkanie jest bezpieczne wezwij kominiarza, który sprawdzi szczelność Twojej instalacji. Dzięki temu będziesz mógł czuć się bezpiecznie we własnym domu.

Artykuł napisany przy współpracy z Zakład Kominiarski Jakub Małmyga z Warszawy zajmującym się czyszczeniem kominów, okresowym sprawdzaniem zanieszczeń tlenkiem węgla oraz udrażnianiem przewodów kominowych i wentylacyjnych.